Czy rządowa pomoc dla przedsiębiorców znad Odry będzie wystarczająca?
Na dzisiejszym posiedzeniu (piątek 2.09.2022 r.) Sejm ma zająć się rządowym projektem ustawy o szczególnym wsparciu podmiotów poszkodowanych w związku
z katastrofą ekologiczną na Odrze. Katastrofa dotknęła Odrę na całej jej długości – od Śląska, przez Ziemię Lubuską aż po Pomorze Zachodnie.
Zakażenie może stanowić duże niebezpieczeństwo dla ludzi
i zwierząt. Zakaz wstępu do Odry, polegający na zakazie kąpieli, wędkowania, uprawiania sportów wodnych, organizowania imprez czy szkoleń, a także choćby pojenia zwierząt został wprowadzony w województwach dolnośląskim, lubuskim i zachodniopomorskim.
Krytyczna sytuacja dotknęła wielu przedsiębiorców, których lokalne biznesy niemal
z dnia na dzień zostały odcięte od możliwości zarabiania pieniędzy. Skażenie wody, śnięte ryby oraz wprowadzone zakazy sprawiają, że turyści oraz potencjalni klienci nie chcą
i nie mogą korzystać z oferowanych usług turystycznych, produkcyjnych lub przetwórczych. Mowa tutaj przede wszystkim o przedsiębiorstwach, które zwykle działają sezonowo w ciągu wiosny i lata, zarabiając w ten sposób na utrzymanie przez pozostałą część roku. Dla wypożyczalni kajaków, sprzętu wodnego czy ośrodków turystycznych zlokalizowanych nad Odrą oznacza to niemal całkowitą blokadę funkcjonowania. Pomóc może jedynie wsparcie finansowe, które pozwoliłoby na utrzymanie lokalnych przedsiębiorstw.
Na chwilę obecną wiadomo, że pomimo kierowanych przez samorządowców wniosków, rząd nie wprowadzi stanu klęski żywiołowej w województwach, przez które przepływa Odra. A szkoda, bo wprowadzenie stanu nadzwyczajnego umożliwiłoby wystąpienie
z roszczeniem o pełne odszkodowanie od Skarbu Państwa każdemu, kto poniósł stratę majątkową w następstwie ograniczenia jego wolności i praw człowieka i obywatela
w czasie stanu nadzwyczajnego. Rada Ministrów przyjęła natomiast w trybie obiegowym projekt ustawy o szczególnym wsparciu podmiotów poszkodowanych w związku
z sytuacją na Odrze. Projekt będzie rozpatrywany przez Sejm dzisiaj. Ustawa ma przygotować ramy prawne dla wsparcia poszkodowanych przedsiębiorców.
Będą one następnie precyzowane później dodatkowym rozporządzeniem wykonawczym.
Niestety, tak określona pomoc Skarbu Państwa będzie mocno ograniczona i nie ma
co liczyć na pokrycie pełnych szkód w tym trybie.
Maksymalny poziom wsparcia
to jednorazowe świadczenie w wysokości 3010 zł dla każdego ubezpieczonego w danej w firmie. W praktyce to równowartość wynagrodzenia minimalnego.
Krąg podmiotów, którym będzie przysługiwać jednorazowe świadczenie zostanie wyszczególniony poprzez określenie kodów PKD prowadzonej działalności (wstępnie zakłada się 23 kody). Oczywiście będzie on ograniczony jedynie do obszarów nadodrzańskich gmin.
Przedsiębiorca będzie musiał złożyć wniosek i spełnić poniższe warunki:
1) kod PKD przeważającej działalności, którą prowadził na dzień 1 lipca 2022 r. musi zostać wymieniony w rozporządzeniu;
2) w terminie do 31 lipca 2022 r. był zgłoszony jako płatnik składek z datą obowiązku opłacania składek nie późniejszą niż 1 lipca 2022 r.;
3) w związku z sytuacją ekologiczną na rzece Odrze uzyskał przychód z działalności
w rozumieniu przepisów podatkowych w miesiącu wskazanym w rozporządzeniu (sierpniu 2022 r.) niższy o co najmniej 50% w stosunku do przychodu uzyskanego
w jednym z dwóch miesięcy poprzedzających ten miesiąc albo w analogicznym miesiącu roku poprzedniego;
4) w terminie do 31 lipca 2022 r. zgłosił co najmniej jedną osobę do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych z datą powstania ubezpieczeń emerytalnego i rentowych nie późniejszą niż 1 lipca 2022 r. i co najmniej jedna osoba pozostawała w tych ubezpieczeniach na ostatni dzień miesiąca wskazanego w rozporządzeniu;
5) w terminie do 31 lipca 2022 r. zgłosił do Zakładu co najmniej jeden adres prowadzenia działalności na terenie powiatu wskazanego w rozporządzeniu.
Wniosek o rekompensatę trzeba będzie złożyć wyłącznie w formie dokumentu elektronicznego za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie udostępnionym przez ZUS. Wypłata jednorazowego świadczenia ma być dokonana niezwłocznie po wyjaśnieniu ostatniej okoliczności mającej wpływ na prawo do świadczenia i jego wysokość.
Czy takie wsparcie wystarczy?
Z całą pewnością nie.
Już na wstępie widać, że ten instrument został uzależniony od ilości zatrudnionych pracowników, a nie od wysokości strat poniesionych przez przedsiębiorcę.
Każda finansowa pomoc ma ogromne znaczenie. Ale ta aktualnie proponowana nie jest ani pełna, ani wszechstronna.
Szkody przedsiębiorców są zdecydowanie wyższe, a rządzący nie przedstawili żadnego systemu ich pokrywania, właściwego dla stanu klęski żywiołowej.
Wszystko wskazuje na to, że poszkodowani przedsiębiorcy będą musieli dochodzić swoich roszczeń indywidualnie od podmiotów odpowiedzialnych za katastrofę, jej zasięg i skutki. Niewykluczone, że trzeba będzie do nich zaliczyć organy administracji rządowej.
Opracowanie:
K. Fabisiak, M. Wawrzyniak, P. Zbroja
ZBROJA Adwokaci sp. k.
www.zbrojaadwokaci.pl